zoetwaterbivalven

Zoetwaterbivalven zijn tweekleppige dieren die in zoetwateromgevingen zoals rivieren, meren en moerasgebieden voorkomen. Ze bewegen zich nauwelijks en leven meestal verscholen in sediment of tussen waterplanten. Met hun twee schelpen sluiten ze zich af wanneer ze bedreigd worden en filteren ze voedsel uit het water met hun kieuwen.

In ons gebied komen verschillende groepen voor, waaronder riviermossels (veelal uit de familie van de riviermossels), kleine mossels (Sphaeriidae) en de invasieve soorten zoals de zebra­mossel en de Aziatische mosssel (Corbicula fluminea). Deze laatste twee zijn wereldwijd bekend vanwege hun snelle uitbreiding en de mogelijke overlast voor waterinfrastructuur en inheemse soorten.

Zoetwaterbivalven sterven meestal door achteruitgang van leefgebieden, vervuiling, sedimentatie en veranderingen in waterkwaliteit. Ze spelen een belangrijke rol als filtreersystemen: ze verwijderen voedseldeeltjes uit het water en kunnen zo de helderheid en de nutriëntcyclus beïnvloeden. Hun populaties kunnen lokaal in hoog tempo toenemen, wat zowel positieve als negatieve effecten op het ecosysteem kan hebben.

Voortplanting verloopt vaak via aparte geslachten en externe bevruchting. Een kenmerkend stadium bij veel riviermossels is de gla­l­chidia (larven) die tijdelijk parasiteren op vissen. Daarna ontwikkelen de larven zich tot jonge mossels en vestigen zich in het substraat.

Beheer en behoud richten zich op behoud van krimpende habitats en waterkwaliteit, monitoring van populaties en, waar nodig, maatregelen tegen invasieve soorten. Sommige inheemse soorten zijn bedreigd door habitatverlies en concurrentie met exoten, waardoor behoud van biodiversiteit in zoetwatergebieden essentieel is.