schelpen

Schelpen zijn de harde, kalkachtige buitenomhulsel van weekdieren (Mollusca). De bekendste groepen met schelpen zijn de gastropoden (slakken) en de bivalven (tweekleppigen zoals mosselen, oesters en kokkels). Schelpen worden gevormd door de mantel en bestaan hoofdzakelijk uit calciumcarbonaat, vaak in combinatie met een organische matrix; aan de binnenzijde bevindt zich bij veel soorten parelmoer (nacre). De schelp groeit mee met het dier en vertoont vaak groeiringen die de levensduur kunnen aangeven.

Verschillende bouwtypen: Gastropoden dragen doorgaans één enkel, vaak spiraalgewonden schelp; bivalven bestaan uit twee symmetrische helften die aan een scharnier met elkaar verbonden zijn en elkaar openen en sluiten door spierkracht. De schelp biedt bescherming tegen predatoren en tegen uitdroging en kan ook dienen als camouflage of ondersteuning bij voortplanting.

Ecologie: Schelpen komen voor in mariene, zoetwater- en in mindere mate terraire omgevingen. Na de dood blijven schelpen achter op de bodem of stranden; ze kunnen dienen als woning of schuilplaats voor kleine organismen en vormen vaak een onderdeel van sedimenten. Fossiele schelpen leveren belangrijke informatie over vroegere omgevingen.

Menselijk gebruik en cultuur: Schelpen worden verzameld voor sieraden, decoratie en kunst. Fossiele en moderne schelpen spelen ook een rol in onderwijs en wetenschap.

Bescherming en beheer: In sommige gebieden zijn bepaalde soorten beschermd en mag men schelpen niet of beperkt verzamelen om populaties te beschermen.