zoetwateromgevingen

Zoetwateromgevingen zijn ecosystemen waarin zoet water vrijwel geen zout bevat. Ze vormen een essentieel onderdeel van de hydrologische kringloop en komen voor in verschillende vormen, zoals rivieren, meren, plassen, beken en wetlands. Deze omgevingen leveren tal van economische en ecologische diensten, waaronder drinkwater, biodiversiteit, recreatie en afvoer van water.

Ze kunnen worden onderscheiden in lentische systemen, waarin stilstaand water voorkomt zoals meren, vijvers en plassen, en in lotische systemen, die gekenmerkt worden door stromend water zoals rivieren en beekjes. Daarnaast spelen wetlands een belangrijke rol vanwege hun wateropvangcapaciteit en bijzondere plant- en diersoorten; voorbeelden zijn moerassen, rietvelden en veenplassen.

Fysische en chemische kenmerken bepalen in belangrijke mate de samenstelling en productiviteit van zoetwateromgevingen. Belangrijke factoren zijn het zoutgehalte (zeer laag), temperatuur, zuurstofkwaliteit, pH en lichttoegang. Voedingsstoffen zoals stikstof en fosfor beïnvloeden algen- en plantengroei en kunnen bij overmaat leiden tot eutrofiëring en zuurstofgebrek in diepere lagen.

Biodiversiteit in zoetwateromgevingen omvat vissen, amfibieën, waterinvertebraten en waterplanten, aangevuld met micro-organismen. Deze ecosystemen leveren voedsel, dienen als migratieroutes en dragen bij aan waterzuivering en koolstofopslag. Ze vormen vaak habitats voor gespecialiseerde soorten en vormen een essentieel onderdeel van regionale voedselketens.

Bedreigingen voor zoetwateromgevingen omvatten verontreiniging, eutrofiëring, verstening van oevers, vervanging van natuurlijke habitats, overmatige wateronttrekking en damvorming, invaderdieren en -planten en de effecten van klimaatverandering. Het behoud vereist geïntegreerd waterbeheer, verbetering van waterkwaliteit, herstel van oevers en wetlands, en het creëren van verbindingen tussen waterlichamen om migratie en genetische veerkracht te bevorderen.