vormgeheugenlegeringen
Vormgeheugenlegeringen zijn metalen die na vervorming kunnen terugkeren naar hun oorspronkelijke vorm wanneer ze geactiveerd worden door een stimulus, meestal temperatuurverandering of mechanische spanning. De twee belangrijkste verschijnselen zijn het vormgeheugeneffect (shape memory effect) en pseudo-elasticiteit (superelasticiteit). Bij het vormgeheugeneffect keert de legering terug naar haar memorale vorm bij verhitting tot een bepaalde transformatie temperatuur; bij pseudo-elasticiteit herstelt de structuur zich direct nadat de toegepaste spanning wordt verwijderd.
Het fenomeen berust op een kristallisatieverandering tussen twee fasen: martensiet bij lage temperatuur en austeniet bij
De meest gebruikte vormgeheugenlegeringen zijn nickel-titaan (NiTi, ook bekend als Nitinol) en koper-gebaseerde systemen zoals CuAlNi
Toepassingen variëren van medische apparaten (stents, orthodontische brackets, katheters) en chirurgische hulpmiddelen tot oppervlaktelaagbewegingen in actuatoren,