austeniet

Austeniet is in de metallurgie de gamma-ijzerfase (gamma-Fe) in staal en gietijzer. Het is een vaste oplossing van koolstof in koolstofrijk ijzer met een face-centered cubic (FCC) kristalstructuur. Door de FCC-structuur kunnen koolstofatomen relatief ruim geplaatst worden, wat invloed heeft op de verwerking en eigenschappen van het materiaal.

De austenietfase is stabiel bij hoge temperaturen. In puur ijzer ontstaat eenusteniet bij ongeveer 912°C en boven het gebied waar ijzer smelt (het stabielheidsveld varieert met koolstofgehalte en legeringen). In legeringen kan koolstof in austeniet oplopen tot circa 2 gewichtspercent koolstof bij hogere temperaturen; toevoegingen zoals nikkel en mangaan kunnen de stabiele temperatuurzone verder uitbreiden en austeniet ook bij lagere temperaturen blijven bestaan.

Bij afkoeling transformeert austeniet afhankelijk van de koelsnelheid en de samenstelling in verschillende microstructuren. Langzaam afkoelend staal vormt meestal pearliet (een mengsel van ferriet en cementiet). Sneller afkoelen kan martensiet opleveren, een hard en bros materiaal. Tussenliggende koelingssnelheden kunnen bainiet opleveren. Deze transformaties hangen af van koolstofgehalte en toevoegingen.

Austeniet komt ook voor in austenitische roestvast staalsoorten, zoals de 300-series, die bij kamertemperatuur een FCC-austenietstructuur behouden dankzij stabiliserende elementen als nikkel. Deze typen staal zijn vaak minder magnetisch en hebben goede ductiliteit en corrosieweerstand.

Samengevat is austeniet een hoogtemperatuur FCC-fase van koolstof in ijzer die door legeringen en koelsnelheid een cruciale rol speelt in de mechanische eigenschappen en verwerking van staal.