voedselprikkels

Voedselprikkels zijn prikkels die de eetlust kunnen oproepen of het eetgedrag beïnvloeden. Ze kunnen voorkomen uit de omgeving (extern) of uit de persoon zelf (intern). Externe prikkels zijn bijvoorbeeld afbeeldingen van voedsel, verpakkingen met aantrekkelijke kleuren, de geur van vers gebakken brood of het geluid van een knisperend zakje. Interne prikkels omvatten honger-, verzadigingsgevoelens, stemming, stress of emotionele toestanden die eten kunnen aanzetten of juist afremmen.

Typen voedselprikkels en hun effecten variëren. Visuele cues, zoals reclameborden of een etenswaar in een vitrinekast, kunnen de verwachting van smaak en de appetijt vergroten. Olfactorische cues, zoals de geur van versgebakken brood, kunnen speeksel- en eetlustreacties opwerpen. Sociale cues, zoals mensen die samen eten, kunnen eetgedrag sturen door normering of gezelschapseffect. Ook cognitieve cues, zoals plannen voor een snack of anticipatie op een maaltijd, spelen een rol.

Mechanismen achter voedselprikkels omvatten conditionering en beloningsprocessen in de hersenen. Herhaalde koppelingen tussen een neutrale cue en voedselconsumptie kunnen leiden tot cue-reactiviteit, waarbij de cue op zichzelf een verlangen oproept. Hormonen en homeostatische signalen dragen bij aan de vatbaarheid voor prikkels, vooral bij honger of stress.

Onderzoek naar voedselprikkels gebruikt labproeven, cue-reactiviteitsmetingen en dagboek- of ervaring-sampling-onderzoek. Resultaten laten zien dat prikkels vaak leiden tot sneller en grotere voedselkeuzes, wat een rol kan spelen bij gewichtsbeheersing en diëten. Strategieën om prikkels te beheersen zijn onder meer omgeving aanpassen, plannen van maaltijden, mindful eten en cognitieve technieken om respons op cues te moderen.