verlangen

Verlangen is een woord uit het Nederlands met twee hoofdbetrekkingen. Als zelfstandig naamwoord heeft het de betekenis van een sterk gevoelde wens of heimwee naar iets of iemand; als werkwoord betekent het om lang naar iets te verlangen, of om iets te willen, en in formele context ook om te eisen of te vereisen. Het begrip kan zowel naar concrete dingen als naar abstracte doelen verwijzen.

Het woord gaat terug tot Middelnederlands verlangen, met de stam langen en het voorvoegsel ver-, waarmee een versterkte of intensere betekenis wordt aangeduid. In vergelijking met verwante termen ligt de nadruk bij verlangen vaak op innerlijke wens en emotie, terwijl woorden als eisen of vereisen vaker op verplichting wijzen.

Verklaard kan verlangen worden vervoegd als werkwoord met de volgende vormen: ik verlang, jij verlangt, hij verlangt, wij verlangen, jullie verlangen, zij verlangen. Verleden tijd: ik verlangde, jij verlangde, hij verlangde; voltooid deelwoord: verlangd. Het zelfstandig naamwoord heeft het bepaalde lidwoord: het verlangen; meervoud: de verlangens. Voorbeeld: “Ik verlang naar de rust.” In formele zinnen kan het ook betekenen: “De werkgever verlangt van de medewerkers punctualiteit.”

Verlangen komt veel voor in literatuur, poëzie en religieuze of filosofische teksten, waar het vaak een centrale rol speelt in thema’s als liefde, hoop en existentiële hunkering. Synoniemen zijn onder meer begeren, smachten en hunkeren, terwijl verlangen nuance biedt tussen emotionele behoefte en morele of praktische eisen.

Zie ook: begeren, smachten, hunkeren.