vitamineDdeficiëntie

Vitamine D-deficiëntie is een toestand waarin de hoeveelheid vitamine D in het bloed te laag is om de botgezondheid en metabole functies optimaal te ondersteunen. Vitamine D is nodig voor de opname van calcium en fosfaat en speelt een rol bij botmineralisatie en spierfunctie.

Oorzaken en risicofactoren zijn onder meer onvoldoende zonblootstelling, een dieet met weinig vitamine D, malabsorptie, lever- of nierziekten, obesitas, ouder worden en een donkere huid. Seizoensinvloeden en geografische ligging dragen ook bij aan lagere vitamine D-spiegels.

Symptomen bij kinderen kunnen rachitis zijn, met skeletvervormingen en groeiachterstand. Bij volwassenen leidt deficiëntie vaak tot osteomalacie, wat pijn in botten en spieren veroorzaakt en het risico op botbreuken vergroot. Langdurige deficiëntie kan ook vermoeidheid en spierzwakte geven.

Diagnose gebeurt doorgaans door meting van 25-hydroxyvitamine D in het serum. Richtlijnen variëren, maar veel deskundigen definiëren waarden onder ongeveer 20 ng/mL (50 nmol/L) als deficiënt, 20–29 ng/mL als insufficiënt, en 30 ng/mL of hoger als voldoende.

Behandeling hangt af van de ernst. Milde tot matige deficiëntie wordt vaak behandeld met orale vitamine D-suppletie (veelvoorkomende doses liggen tussen 800 en 2000 IE per dag, onder toezicht). Ernstige deficiëntie kan hogere doses vereisen, soms herhaalde kuren, plus voldoende calcium in de voeding.

Preventie richt zich op veilige zonblootstelling, voedselbronnen verrijkt met vitamine D en het gebruik van suppletie bij risicogroepen zoals ouderen, mensen met weinig zonlicht, personen met donkere huid, en mensen met absorptieproblemen. Regelmatige screening kan helpen bij detectie en tijdige behandeling.