vermogenstaxstelsel

Vermogenstaxstelsel is een fiscale structuur die jaarlijks een heffing oplegt aan het nettovermogen van individuen of huishoudens. Het uitgangspunt is dat rijkdom, los van inkomen, aan een belasting onderhevig is. Bij de berekening wordt doorgaans de waarde van bezittingen minus schulden genomen, waarbij vrijstellingen en drempels kunnen gelden en activa vaak tegen marktwaarde worden gewaardeerd.

Een vermogenstaxstelsel kent vaak een vrijstelling onder welke geen belasting betaald hoeft te worden en een of meer tariefschijven die progressief stijgen met de omvang van het nettovermogen. Belangrijke activa zijn onroerend goed, spaargeld, beleggingen en pensioenrechten. Soms geldt een gedeeltelijke vrijstelling voor het hoofdverblijf; waarderingen vinden meestal jaarlijks plaats door de belastingautoriteit.

Enkele jurisdicties met huidige of gedeeltelijke vermogenbelastingen zijn Spanje (Impuesto sobre el Patrimonio), Frankrijk (IFI, gericht op onroerend goed), Noorwegen en Zwitserland (vermogensbelasting op nationaal en cantonaal niveau) en de Nederlandse Box 3-heffing op een fictief rendement uit spaargeld en beleggingen.

Voordelen die vaak worden genoemd zijn extra inkomsten voor de staat en een meer rechtvaardige belasting van vermogen naast inkomstenbelasting. Nadelen zijn onder meer beperkte opbrengsten, administratieve complexiteit, mogelijkheden voor waardering- en vermogensontwijking, en mogelijke verplaatsing van kapitaal of verlies aan financiële prikkels bij sparen.

Internationale trends variëren: sommige landen hebben vermogensbelastingen afgeschaft of omgevormd tot gerelateerde belastingen, terwijl anderen hervormingsdialoog voeren in het licht van ongelijkheid en economische stabiliteit. De mate van acceptatie hangt af van politieke voorkeuren, economische omstandigheden en fiscale compatibiliteit met internationale regels.