verkeersdeelneming

Verkeersdeelneming is een juridisch begrip uit het Nederlandse recht dat betrekking heeft op het deelnemen aan het verkeer op de openbare weg. Het omvat alle personen en voertuigen die zich op de weg begeven of daarop actief verkeer benutten, zoals bestuurders van motorvoertuigen, fietsers, voetgangers en paarden-/ruitercombinen. Het begrip benadrukt de gedeelde verantwoordelijkheid voor veiligheid en orde in het verkeer en verwijst naar de regels en normen die gelden voor het gebruik van de weg.

In civielrechtelijke zin kan schade die voortkomt uit verkeersongevallen leiden tot aansprakelijkheid op basis van een onrechtmatige daad (art. 6:162 BW) of op basis van andere wettelijke regels bij tekortkomingen in de uitvoering van verkeersregels. De aansprakelijkheid hangt af van factoren als schuld, causaal verband en de ernst van de schade. Bij motorverkeer spelen bijzondere regelingen een grote rol. De Wet aansprakelijkheid motorrijtuigen (WAM) verplicht eigenaren van motorvoertuigen tot een aansprakelijkheidsverzekering voor schade aan derden, meestal onverschillig wie schuld heeft aan het ongeval; de verzekering vergoedt doorgaans de schade tot de polislimieten. Particuliere slachtoffers kunnen in sommige gevallen ook eigen schade verhalen volgens de toepasselijke verzekeringsvoorwaarden en wettelijke verhaalsregels.

Naast civielrechtelijke aansprakelijkheid kunnen ook strafrechtelijke regels van toepassing zijn bij verkeersovertredingen of zwaardere nalatigheden, zoals rijden onder invloed, excessieve snelheid of gevaarlijk rijgedrag. Verkeersdeelneming vormt daarmee een kernbegrip in verkeersveiligheidsbeleid en -wetgeving, die gericht is op naleving van regels, verbetering van infrastructuur en voorlichting om de veiligheid van alle weggebruikers te vergroten. Verwante termen zijn verkeersdeelnemer, verkeersregels en verkeersveiligheid.