veiligheidsmarge

Veiligheidsmarge is het extra buffer dat in een systeem aanwezig is om onzekerheden in belasting, materiaaleigenschappen en operationele omstandigheden te overbruggen. In ontwerp en constructie wordt hiermee bedoeld dat de werkelijke capaciteit of sterkte hoger ligt dan de verwachte belasting. De marge zorgt ervoor dat het systeem ook onder variërende omstandigheden betrouwbaar blijft functioneren. In de Nederlandse literatuur wordt zij vaak aangeduid als veiligheidsmarge of margin of safety.

De veiligheidsmarge kan op verschillende manieren worden uitgedrukt, bijvoorbeeld als percentage van de capaciteit of als absolute waarde. Het hangt af van de gebruikte ontwerpcode, risicobenadering en de mate van onzekerheid die men accepteert. In veel gevallen gaat de marge samen met een factor of safety; de marge geeft aan hoeveel extra ruimte er is boven de worst-case belasting. Berekening vereist aannames over belastingen, materiaaleigenschappen en variaties.

Voorbeeld: een constructie met ontwerpcapaciteit van 1250 kN en een verwacht maximumgewicht van 1000 kN heeft een veiligheidsmarge van 25% ten opzichte van de belasting (1250−1000 / 1000) en 20% ten opzichte van de capaciteit (1250−1000 / 1250).

Praktijkgerelateerde toepassingen omvatten constructie, machineontwerp, civiele techniek en onderhoud. Contingentereserves in projectmanagement vormen eveneens vormen van veiligheidsmarges, zoals budget-, tijd- of resourcesbuffers. Een te ruime marge verhoogt kosten zonder duidelijk extra voordeel, terwijl te geringe marges het falen of overbelasting kunnen vergroten. De bepaling van de juiste veiligheidsmarge vereist inzicht in risico’s, codes en acceptabele zekerheid.

Zie ook: marge van veiligheid, factor of safety, risicobeoordeling.