vaardigheidskennis

Vaardigheidskennis verwijst naar kennis over hoe je handelingen uitvoert in de praktijk. Het gaat om know-how: het vermogen om taken effectief uit te voeren, technieken toe te passen en beslissingen te nemen op basis van ervaring. Vaak is deze kennis impliciet of tacit en wordt zij pas zichtbaar wanneer iemand aan het werk is of een taak uitvoert.

Deze vorm van kennis onderscheidt zich van declaratieve kennis, oftewel kennis “dat” iets zo is of een feitelijke inhoud heeft. Declaratieve kennis beschrijft concepten, regels en feiten, terwijl vaardigheidskennis vooral draait om het toepassen van die kennis in concrete handelingen. In veel contexten vallen deze typen samen, maar zij vereisen verschillende leer- en beoordelingsactiviteiten: leren door doen en feedback, versus leren door uitleg en kennisverwerving.

Vaardigheidskennis ontwikkelt zich doorgaans via oefening, begeleiding, reflectie en feedback. Veelal verankert zij zich in routines en automatische competenties die in diverse situaties toepasbaar zijn. Voorbeelden zijn het correct bedienen van gereedschap, het uitvoeren van medische technieken, programmeren van een functie, of het veilig rijden van een auto.

In onderwijs en professionele ontwikkeling speelt vaardigheidskennis een centrale rol binnen competentiegerichte benaderingen. De beoordeling vindt vaak plaats door praktijkgerichte evaluaties zoals demonstraties, simulaties, OSCE’s of werkplekbeoordelingen met checklists en rubricades. Een uitdaging is de expliciteerbare weergave van tacit kennis; daarom zijn deliberately practice, feedback en reflectie essentieel om vaardigheidskennis te versterken en over te dragen naar nieuwe taken en contexten.