urinwegontsteking

Een urinwegontsteking is een ontsteking van delen van het urinewegstelsel die meestal door een bacteriële infectie ontstaat. Meestal betreft het de lagere urinewegen (blaas en plasbuis). In sommige gevallen kan de ontsteking hogerop uitgroeien tot pyelonefritis (nierbekkenontsteking). De veelvoorkomende oorzaak is een opstijgende besmetting van de darmbacterie Escherichia coli via de plasbuis.

Bij een blaasontsteking zijn vaak frequentie om te plassen, aandrang, pijn of branderig gevoel bij het plassen en troebele urine. Bij nierbekkenontsteking kunnen koorts, rillingen, rugpijn en misselijkheid voorkomen. Oudere mensen hebben soms minder uitgesproken klachten en kunnen verward raken.

Belangrijke risicofactoren zijn vrouwelijke anatomie (kortere plasbuis), seksuele activiteit, zwangerschap, urinewegobstructies, diabetes en kathetergebruik. Terugkerende infecties en een verzwakt immuunsysteem verhogen het risico op complicaties.

Diagnose is meestal gebaseerd op klachten en urineonderzoek. Een urinemonster wordt getest op tekenen van ontsteking en aanwezigheid van nitrieten; een urinekweek kan nodig zijn om het juiste antibioticum te bepalen, vooral bij verdenking op complicaties of recidief.

Behandeling bestaat doorgaans uit antibiotica. Voor ongecompliceerde cystitis bij gezonde volwassenen zijn korte kuurtjes mogelijk met nitrofurantoïne, fosfomycine of trimethoprim-sulfamethoxazol, afhankelijk van lokale resistentie. Bij verdenking op pyelonefritis, zwangerschap, kinderen of verzwakte patiënten kan een langere behandeling of hospitalisatie nodig zijn.

Preventie richt zich op voldoende vochtinname, urineren na seksuele activiteit en goede hygiëne. De prognose is doorgaans goed bij tijdige behandeling; zonder therapie kunnen complicaties optreden, zoals nierontsteking of sepsis, vooral bij kwetsbare groepen.