uitgemaakt

Uitgemaakt is het voltooid deelwoord van het Nederlandse werkwoord uitmaken. Het woord heeft meerdere betekenissen en wordt in verschillende contexten gebruikt: het uitschakelen of uitzetten van een apparaat, het beëindigen van een relatie, en het besluiten of afronden van een zaak.

Toepassing als uitschakelen: uitmaken wordt veel gebruikt voor het uitschakelen van iets. Voorbeelden zijn: “de lamp is uitgemaakt,” “de TV is uitgemaakt,” of “de verwarming is uitgemaakt.” In deze betekenis gaat het om het stoppen van een stroom of werking.

Toepassing als beëindigen van een relatie: in informeel taalgebruik betekent uitmaken vaak het beëindigen van een relatie. “We hebben het uitgemaakt” geeft aan dat het koppel uit elkaar is gegaan. De uitdrukking kan ook zonder onderwerp worden gebruikt, bijvoorbeeld: “Het is uitgemaakt.”

Toepassing als besluit of afronding: in bredere zin kan uitmaken betekenen dat een beslissing is genomen of een zaak definitief is afgerond. Bijvoorbeeld: “De zaak is uitgemaakt” of “Het plan is uitgemaakt,” waarmee wordt aangegeven dat er een definitieve beslissing of afronding is bereikt. In formelere context wordt doorgaans specifieker geformuleerd, zoals “de beslissing is genomen” of “de zaak is afgehandeld.”

Etymologie en gebruik: het werkwoord is samengesteld uit het prefix uit- en maken. Het prefix suggereert afsluiting, beëindiging of uitschakeling, en de betekenis varieert naar gelang de context. Het participium uitgemaakt komt voor met hulpwerkwoorden zijn of hebben, afhankelijk van de betekenis.

Zie ook: beëindigen, afsluiten, beslissen, uitschakelen.