trendvorming

Trendvorming verwijst naar het proces waardoor een bepaald gedrag, product, idee of verschijnsel geleidelijk aan populariteit wint en al dan niet wijdverspreid wordt geaccepteerd. Het omvat interacties tussen individuen, media, bedrijven en technologieën en verloopt via vormen van sociale beïnvloeding, imitatie en netwerkeffecten. Vaak begint het met een kleine groep koplopers of influencers en verspreidt het zich via sociale netwerken en media.

Verschillende mechanismen sturen trendvorming. Diffusie van innovaties beschrijft hoe adopteerders, van enthousiastelingen tot laatvolgers, invloed uitoefenen. Sociale bewijskracht (mensen volgen wat anderen doen), imitatie en conformiteit spelen een rol, evenals de eigenschappen van het idee: relatieve voordeel, compatibiliteit, implementeerbaarheid en observabiliteit. Netwerken en algoritmes kunnen als katalysator fungeren.

Trends kunnen verschillende toepassingsgebieden hebben, zoals marketing en consumentenproducten, mode, technologie, cultuur en beleid. Media-aandacht, influencers en platformalgoritmes kunnen trendvorming versnellen, terwijl economische omstandigheden, demografie en culturele waarden de richting bepalen. Trendvorming is doorgaans geen lineair proces maar kent pieken, stabilisatie en soms afname.

Onderzoek naar trendvorming maakt gebruik van tijdreeksen, sales- of gebruiksdata, zoek- en mediadata en netwerkanalyse om diffusiepatronen en belangrijke schakels te identificeren. Voorbeelden van recente trendvorming zijn de opkomst van duurzaam en ethisch consumeren, thuiswerken en streamingdiensten, alsook verschuivingen naar elektrische voertuigen en plant-based voedingsmiddelen.