transfusiegroepen

Transfusiegroepen verwijzen naar de indeling van bloed in groepen die relevant zijn voor bloedtransfusies. De belangrijkste systemen zijn ABO en Rh(D), maar ook meerdere andere antigenen op rode bloedcellen spelen een rol. Het doel van het bepalen van transfusiexploraties is compatibiliteit controleren en zo transfusiereacties voorkomen. Typisch worden bij een transfusie eerst de ABO- en Rh(D)-status bepaald, gevolgd door een antistofscreening en eventueel een kruisproef (crossmatching) met de donorbloedproducten.

In het ABO-systeem zijn er vier groepen: A, B, AB en O. De antigenen A en B bevinden zich op de rode bloedcellen, terwijl het bloed plasma natuurlijke anti-A- en anti-B-antilichamen bevat. Dit bepaalt wie aan wie bloed kan geven of ontvangen. Groep O is algemeen donorbaar voor RBC’s (universele donor), terwijl groep AB algemeen ontvankelijk is (universele ontvanger) wat betreft RBC-transfusies. Het ABO-systeem is cruciaal omdat incompatibiliteit snel ernstige hemolyse kan veroorzaken.

Het Rh-systeem bevat onder andere het D-antigeen. Personen zijn Rh-positief als ze D op hun rode bloedcellen dragen en Rh-negatief als niet. Bij transfusies en vooral bij zwangeren is Rh-moeilijkheden relevant; bij Rh-negatieve vrouwen kan anti-D ontstaan bij blootstelling aan Rh-positief bloed. Preventieve toediening van anti-D-immunoglobuline kan complicaties helpen voorkomen.

Naast ABO en Rh bestaan er andere klinisch relevante transfusieregelsystemen zoals Kell, Duffy, Kidd en MNS. Antigeenmatching voor deze systemen vermindert allo-immunisatie, vooral bij chronische transfusiepatienten zoals bij sikkelcelziekte. Genetische typing en uitgebreid antigenenmatching kunnen de veiligheid verder verhogen.

Transfusiegroepen vormen zo de basis van veilige transfusies, waarbij typering, antistofscreening en kruisproeven de kernprocessen vormen.