ontvankelijk

Ontvankelijk is een Nederlands bijvoeglijk naamwoord met meerdere betekenissen. In de kern verwijst het naar het vermogen of de mogelijkheid om ontvangen of in behandeling genomen te worden. In juridische en administratieve context is het vooral een term voor de ontvankelijkheid van een verzoek, bezwaar of beroep: kan de instantie ermee aan de slag, of is het verzoek niet ontvankelijk en wordt het buiten behandeling gelaten.

In rechte en bestuursrecht wordt gesproken van ontvankelijkheid of niet-ontvankelijkheid. Een bezwaar, klacht of beroep is ontvankelijk wanneer aan de vereisten is voldaan, zoals bevoegd gezag, procesbelang en tijdigheid. Als een van deze factoren ontbreekt, kan de zaak niet-ontvankelijk verklaard worden, wat betekent dat er geen inhoudelijke behandeling plaatsvindt. Voorbeelden zijn een verzoek dat buiten de termijn is ingediend, een gebrek aan rechtsbelang of een gebrek aan rechtsbevoegdheid van de indiener. Zogenaamde ontvankelijkheidsgronden worden onderzocht voordat de inhoudelijke behandeling begint.

In het dagelijkse taalgebruik kan ontvankelijk ook letterlijk betekenen dat iemand gevoelig of open staat voor wat iemand zegt, oftewel ontvankelijk voor advies of kritiek. Het synoniem voor deze brede betekenis is vatbaar of open.

Aanverwante termen zijn ontvankelijkheidsduur, ontvankelijkheidsgronden en niet-ontvankelijk. De term wordt veelvuldig gebruikt in rechtbanken, bestuursorganen en administratieve procedures, maar ook in bredere gesprekstermen over openstaan voor input.