stralingstype

Een stralingstype is een categorie van straling die wordt onderscheiden door de aard van de straling en hoe deze met materie interageert. Straling kan elektromagnetisch van aard zijn, zoals fotonen, of bestaan uit deeltjes met massa en lading. Een belangrijke scheiding is tussen ioniserende en niet-ioniserende straling: ioniserende straling kan atomen ioniseren en kan daarom schade veroorzaken, terwijl niet-ioniserende straling doorgaans minder schadelijk is.

Voor elektromagnetische straling onderscheidt men onder andere radiogolven, microgolven, infrarood, zichtbaar licht, ultraviolet, röntgenstraling en gammastraling. Bij deeltjesstraling gaat het om stromingen met massa, zoals alfa-straling (heliumkernen), beta-straling (elektronen of positronen) en neutronenstraling. Deze typen verschillen sterk in energie, lading, massa en interactie met materie.

Belangrijke kenmerken die stralingstypes onderscheiden, zijn onder meer energie, leere massa en lading, het doordringend vermogen en de manier waarop de straling materie beïnvloedt. Alfastraling wordt bijvoorbeeld meestal snel gestopt door een vel papier, bèta-straling door kunststof, terwijl gammastraling en röntgenstraling diepere doordringing vertonen. Neutronenstraling vereist vaak water of beton of specifieke schilden.

Metingen en veiligheid spelen een grote rol bij straling. Dosering en blootstelling worden uitgedrukt in eenheden zoals Gray en Sievert, en er bestaan regelgeving en normen om blootstelling te beheersen. Toepassingen variëren van medische beeldvorming en radiotherapie tot industriële kwaliteitscontrole en kernenergie, waarbij elk stralingstype specifieke voordelen en afschermingsbehoeften heeft.