doordringend

Doordringend is een Nederlands bijvoeglijk naamwoord en bijwoord. Het betekent dat iets doorheen iets heen dringt of diep indruk maakt, en wordt zowel letterlijk als figuurlijk gebruikt. Letterlijk kan men spreken van een doordringend geluid, een doordringende geur of doordringend licht, waardoor zintuigen sterk geraakt worden. Figuratief verwijst het naar iets dat scherp, helder of overtuigend is, zoals een doordringende analyse, een doordringende kritiek of een doordringende blik.

Etymologie en nuance: Doordringend is afgeleid van doordringen, samengesteld uit door- 'door' en dringen 'to push through'. Het is verwant aan indringend en penetrant, maar doordringend legt vaak de nadruk op diepte en intensiteit: iets dat doorziet en invloed uitoefent op een diepe manier, eerder dan enkel storend of aanwezig te zijn.

Grammaticale opmerking: Doordringend kan predicatief gebruikt worden ('het geluid is doordringend') of attributief ('een doordringende geur'). De attributieve vorm is doordringende en de predicatieve vorm doordringend; sommige zinswendingen gebruiken ook doordringend als bijwoord om een manier van spreken of handelen aan te geven ('hij praat doordringend').

Gebruiksgebied en nuances: Doordringend wordt veel toegepast in literatuur, journalism en kritiek, maar ook in wetenschap en dagelijkse taal. Het geeft een gevoel van intensiteit en diepgang weer, waarbij zowel zintuiglijke waarneming als intellectuele beoordeling op een kenmerkende, scherpe wijze aanwezig is. Synoniemen zijn indringend, scherp of penetrant, elk met een subtiele nuance in context en toon.