nietioniserende

Nietioniserende straling is straling waarvan elk foton doorgaans minder energie bezit dan nodig is om elektronen uit atomen te verwijderen. Daardoor veroorzaakt nietioniserende straling in de meeste gevallen geen directe ionisatie van moleculen. Tot deze categorie behoren onder meer radiofrequente en microgolfstraling, infrarood, zichtbaar licht en delen van ultraviolet; ioniserende straling omvat röntgenstraling, gammastraling en hoogenergetische ultravioletstraling.

Het onderscheid met ioniserende straling zit vooral in de fotonenenergie. Ioniserende straling kan bindingen breken en zo chemische veranderingen in weefsels veroorzaken via ionisatie. Nietioniserende straling werkt meestal via minder energetische interacties, zoals warmte-ontwikkeling (thermische effecten) of fotochemische processen bij hogere intensiteiten, zonder directe ionisatie van atomen.

Gezondheidsimpact hangt sterk af van de intensiteit, duur en golflengte van de blootstelling. Bij nietioniserende straling zijn de meeste risico’s vooral thermisch van aard (verwarming van huid of ogen bij sterke bronnen) of, bij hogere intensiteiten en specifieke golflengten, fotochemische effecten. Regelgeving en aanbevolen blootstellingslimieten, zoals die van ICNIRP en arbeidsveiligheidsinstanties, richten zich op het beperken van zulke effecten.

Toepassingen van nietioniserende straling zijn wijdverbreid: radio- en mobiele communicatie, radar, infraroodtechnieken, zichtbare beeldvorming en lichte technologieën. In medische en industriële contexten wordt nietioniserende straling ook ingezet voor diagnostiek en therapieën, onder strikte veiligheidsnormen om gezondheidsschadelijke effecten te voorkomen.