standaardvragenlijsten

Standaardvragenlijsten zijn gestructureerde meetinstrumenten die bedoeld zijn om kenmerken zoals symptomen, psychische factoren of de gezondheidstoestand op een uniforme manier te meten. Ze bestaan uit een vaste set vragen of stellingen en vaste antwoordmogelijkheden. Door de uniformiteit kunnen uitslagen tussen personen en over tijd vergelijkbaar worden gemaakt in verschillende studies en klinische settings.

Kenmerken van standaardvragenlijsten zijn onder meer een vaste vraagvolgorde, gestandaardiseerde antwoordschalen (zoals Likert-schalen), een afgesproken scoringsprincipe en vaak normatieve gegevens die de scores in een referentengroep situeren. Voor de kwaliteit van deze instrumenten wordt gekeken naar betrouwbaarheid (consistente resultaten bij herhaalde metingen of tussen beoordelaars) en validiteit (de mate waarin de vragenlijsten meten wat ze beogen te meten). Veel lijsten hebben ook bewijs van transversale en longitudinale validiteit en worden vertaald of aangepast aan verschillende culturen.

Toepassingen vinden plaats in klinische diagnostiek, screening, behandelingsevaluatie en wetenschappelijk onderzoek. Ze kunnen als zelfrapportage, via een interviewer of in combinatie met observaties worden afgenomen en worden steeds vaker digitaal afgenomen met automatische scoring en rapportage.

Ontwikkeling en adaptatie omvatten itemselectie, pilotstudies en uitgebreide validatie. Bij vertaling gelden procedures voor culturele aanpassing en equivalentie, zodat de normeringen behouden blijven.

Bekende voorbeelden zijn onder andere de Beck Depression Inventory, de GAD-7, de SF-36 en de PHQ-9. Standaardvragenlijsten vormen zo een efficiënt en gestandaardiseerd middel voor het meten van mentale en lichamelijke gezondheid, maar ze hebben ook beperkingen zoals culturele bias en sociale wenselijkheid.