adaptatie

Adaptatie is een proces waarbij een organisme, populatie of systeem beter geschikt raakt voor de omgeving waarin het opereert. In de biologie verwijst het naar erfelijke kenmerken die de overlevingskansen en voortplanting kunnen vergroten. Een adaptatie kan structureel (fysieke eigenschappen), fysiologisch (interne processen) of gedragsmatig (gedrag) zijn. Adaptaties ontstaan door genetische variatie die onder druk van de omgeving wordt geselecteerd en zich in de loop der generaties kan vastleggen. Acclimatisatie is een tijdelijke, omkeerbare aanpassing bij een individu aan een nieuw milieu, zonder dat de genetische samenstelling verandert.

Adaptatie vereist erfelijkheid en variatie; niet alle veranderingen bij individuen zijn adaptief. Sommige zijn neutraal of nadelig. Voorbeelden uit de biologie zijn variaties in bekvorm bij Darwinvinken op de Galápagos-eilanden die pasten bij beschikbare voedselbronnen, en lichamelijke aanpassingen aan koude of droge omstandigheden bij verschillende diersoorten. Bij mensen zijn zowel lichamelijke adaptaties aan hoogte en klimaat als culturele aanpassingen aan leefwijze, voeding en geneeskunde herkenbaar.

Toepassingen en context: Adaptatie speelt ook een centrale rol in ecologie en milieuwetenschappen, waar het slaat op de manier waarop ecosystemen en menselijke samenlevingen zich aanpassen aan veranderende omstandigheden zoals klimaat, biodiversiteitsverlies en economische veranderingen. Beleidsmatige en technologische adaptatie omvat strategieën zoals infrastructuurversterking, waterbeheer en duurzame landbouw.