spraakproblemen

Spraakproblemen verwijzen naar stoornissen in de productie of de uitvoering van spraak en taal, waardoor communicatie bemoeilijkt kan raken. Ze variëren in ernst, oorzaak en duur, en kunnen voorkomen bij kinderen en volwassenen.

Oorzaken. Ze kunnen aangeboren of verworven zijn. Ontwikkelingsstoornissen zoals articulatieproblemen of taalontwikkelingsstoornissen komen vaak voor bij kinderen. Verworven aandoeningen door bijvoorbeeld een beroerte, hersenletsel, of neurologische aandoeningen kunnen spraakstoornissen veroorzaken. Ook gehoorproblemen, cognitieve achterstanden en soms medicijnen spelen een rol.

Typen. Spraakstoornissen omvatten articulatieproblemen en stemproblemen, en fluencystoornissen zoals stotteren. Daarnaast bestaan taalstoornissen die het begrip, woordvinding en zinsbouw beïnvloeden. Ook spraakmotorische stoornissen zoals dysartrie en apraxie van spraak vallen hieronder. Sommige aandoeningen zijn combinatievormen.

Signalen. Bij kinderen kan vertraagde spraakontwikkeling, onduidelijke uitspraak en frustratie bij praten signaleren. Bij volwassenen kan verstoorde articulatie of moeite met woordvindingen voorkomen, samen met gehoorproblemen of gevoeligheid bij spreken in sociaalheden.

Diagnostiek. Een logopedisch onderzoek beoordeelt klanken, articulatie, stem, vloeiendheid en taalvaardigheden. Vaak worden ook gehooronderzoek en, indien nodig, neurologisch onderzoek uitgevoerd. De diagnose wordt gesteld door een logopedist in samenwerking met huisarts.

Behandeling en prognose. Behandeling vindt plaats door logopedie, met gerichte oefeningen, strategieën en soms communicatiehulpmiddelen. De prognose hangt af van de oorzaak, leeftijd en tijdige interventie; vroeg signaleren en behandeling verbeteren het resultaat. In acute gevallen is snelle medische evaluatie noodzakelijk.