taalstoornissen

Taalstoornissen verwijzen naar problemen met de verwerking, het begrip of de productie van taal, zowel mondeling als schriftelijk. Ze kunnen de woordenschat, zinsbouw en taalbegrip beïnvloeden en komen in ernst en duur sterk uiteen. De stoornissen kunnen zich voordoen in de kindertijd of op latere leeftijd.

Ontwikkelingsstoornissen van taal ontstaan meestal in de kindertijd. De term taalontwikkelingsstoornis (TOS) of Developmental Language Disorder (DLD) wordt gebruikt wanneer een kind moeite heeft met taalverwerving en -gebruik ondanks normale gehoorfunctie en cognitieve ontwikkeling. Ook lees- en schrijfstoornissen zoals dyslexie en dysorthografie vallen onder taalgerelateerde leerstoornissen.

Verworven taalstoornissen ontstaan door hersenbeschadiging of neurologische aandoeningen. Afasie beïnvloedt taalbegrip en/of taalproductie; dysartrie en spraakapraxie maken spraak moeilijker door motorische problemen; stotteren betrekt de vloeiendheid van spreken. Deze aandoeningen kunnen zowel verbaal als schriftelijk functioneren raken.

Diagnose gebeurt door zorgprofessionals zoals logopedisten en neurologen, met observatie, gestandaardiseerde testen en soms beeldvorming. Behandeling bestaat vooral uit logopedie en gerichte taalondersteuning op school of werk, gericht op woordenschat, zinsbouw, begrip en communicatieve vaardigheden. Vroege signalering en integratie van ondersteuning vergroten de kans op betere uitkomsten.

De prognose varieert afhankelijk van aard, ernst en eventuele comorbiditeiten. Ontwikkelingsstoornissen kunnen langdurig zijn, maar met tijdige interventie verbeteren veel kinderen in functioneel taalgebruik. Volwassenen met aangeboren of verworven taalstoornissen kunnen baat hebben bij oefening, compensaties en passende ondersteuning in werk en dagelijks leven.