screeningproces

Een screeningproces is een systematische aanpak om te bepalen of personen, goederen of situaties aan vooraf vastgestelde criteria voldoen. Het doel is risico’s vroegtijdig te identificeren, kansrijke omstandigheden te signaleren en besluiten goed te informeren, terwijl overbodige onderzoeken worden voorkomen. Screening vindt plaats in uiteenlopende domeinen, zoals de gezondheidszorg, arbeidsmarkt, veiligheid en gegevensbeheer.

In de praktijk omvat een screeningproces doorgaans: het vaststellen van het doel en de criteria; het verzamelen van relevante informatie; het toepassen van die criteria of een scoringsmodel; het beoordelen van de bevindingen door bevoegde personen; en het nemen van een besluit met eventuele vervolgstappen of herhaal- of aanvullende screening.

Voorbeelden van typen screening zijn gezondheidscreening (bijv. bevolkingsscreening op kanker of hart- en vaatrisico’s), achtergrondscreening bij werkgelegenheid, veiligheidscreening bij luchthavens en grenscontrole, en screening van data of transacties in IT-systemen.

Belangrijke principes zijn een onderbouwde basis, validiteit en betrouwbaarheid van criteria, en privacy en toestemming. Eerlijke behandeling en gelijke kansen, transparantie over processen en proportionaliteit tussen risico en inbreuk op privacy zijn cruciaal. Screening kent ook beperkingen zoals fout-positieven en fout-negatieven, bias in data, beperkte toegankelijkheid van informatie en kosten.

De uitvoering vereist governance en verantwoording: duidelijke documentatie, toezicht en auditsporen, en naleving van relevante wet- en regelgeving. De effectiviteit wordt beoordeeld met prestatie-indicatoren, evaluaties en terugkoppeling aan belanghebbenden.