plantenontwikkeling

Plantenontwikkeling is het geheel van processen waardoor een plant groeit en zich ontwikkelt vanaf zygote tot volwassen organisme. Het omvat embryogenese, germinatie, postembryonale groei en reproductieve ontwikkeling. De ontwikkeling verloopt via interacties tussen cellen, weefsels en organen en wordt gestuurd door genetische informatie, signaaltransductie en omgevingsinvloeden.

Belangrijke onderdelen zijn de werking van meristemen (apicale en laterale meristemen) die continu cellen produceren voor groei, en de organogenese waarbij wortels, stengels, bladeren en bloemen ontstaan. Celdelingen, celuitzetting en differentiatie bepalen de vorm en functie van weefsels zoals de vasculaire, grond- en schermerweefsels. Hormonen zoals auxine, cytokininen, gibberellinen, brassinosteroïden en ethyleen reguleren groeiregiöne en responsen; interacties tussen deze signaalstoffen bepalen patroonvorming en grootte. Genetische netwerken, waaronder factoren die meristeemfunctie en organvorming sturen (bijvoorbeeld KNOX, WUS, STM en CLAVATA voor meristeemfunctie en organvorming; en regulerende netwerken voor bloemvorming), sturen de ontwikkeling op moleculair niveau.

Omgevingsfactoren zoals licht, temperatuur, water en nutriënten beïnvloeden ontwikkeling via fotomorfogenese, stressrespons. Fotosynthese levert energiereserves en signaalmoleculen die groei sturen. Toepassingen van planteontwikkeling omvatten veredeling en teeltoptimalisatie, waarbij men de expressie van groeiregulators en de timing van bloemvorming probeert te beheersen om gewasopbrengst en kwaliteit te verbeteren. Onderzoek in dit veld draagt bij aan begrip van adaptaties en diversiteit van planten.

---