planken

Planken zijn lange, vlakke houten stukken die uit bomen worden gezaagd en voor diverse toepassingen worden gebruikt. Ze dienen als bouw- en constructiemateriaal, maar ook in meubelmakerskunst en ambachtelijke projecten. De exacte afmetingen variëren sterk per toepassing en houtsoort.

Het verschil tussen planken en boards ligt vooral in formaat. Planken zijn doorgaans breder en dikker, terwijl boards smaller en dunner kunnen zijn. In de praktijk bestaan er geen vaste internationale afmetingen; wel zijn er gangbare verhoudingen afhankelijk van de vraag naar sterkte, stabiliteit en gebruiksgemak.

Planken worden gemaakt van verschillende houtsoorten, meestal onderverdeeld in zacht- en hardhout. Veel voorkomende zacht-houten planken komen van grenen of spar, hardhouten planken van eik, beuk of tropische hardhoutsoorten. Het hout kan worden gezaagd, gedroogd, geschaafd en eventueel gefinishd met lak, olie of verf. Droogprocessen (lucht- of kiln-droog) beperken kromtrekken en scheuren. Het uiterlijk van planken wordt bepaald door korrel, kleur en aanwezigheid van keffen of knoesten.

Toepassingen zijn onder meer structurele elementen in bouwwerken, vloeren, wanden en plafonds, gevelbekleding, terrassen en tuinmeubilair. Ze worden ook gebruikt in houten inrichtings- en meubelproducten, zoals planken voor kasten, veren en werkplanken. Voor binnengebruik geldt doorgaans een glad afgewerkt oppervlak; buitenplanken vragen vaak extra bescherming tegen vocht en weersinvloeden.

In het Nederlands bestaan uitdrukkingen met planken, zoals ‘over de planken gaan’, wat verwijst naar optreden op een theaterpodium. Het woord planken draagt daarmee ook een culturele betekenis naast de functionele betekenis als bouwmateriaal.

---