afgewerkt

Afgewerkt is een Nederlands bijvoeglijk naamwoord en het voltooid deelwoord van het werkwoord afwerken. Het geeft aan dat iets is afgerond, voltooid of opgeleverd. Daarnaast kan het verwijzen naar een persoon die uitgeput, verslagen of mentaal uitgeput is.

Etymologie en betekenisnuances: Het voorvoegsel af- drukt in combinatie met werken het voltooien of afmaken van een taak uit. Afgewerkt kan dus zowel een object beschrijven (een afgewerkt project) als een toestand van iemand (na een zware dag voelt hij afgewerkt) aangeven. In sommige contexten kan het ook betekenen dat iemand zo grondig is uitgeschakeld of verwijderd, dat hij “afgewerkt” is, vergelijkbaar met beëindigd of verslagen.

Gebruik: In formele en informatieve contexten beschrijft afgewerkt vaak de voltooiing van werkzaamheden, productie of bouw: Het protocol is afgewerkt en wordt morgen gepubliceerd. In dagelijks taalgebruik kan het ook verwijzen naar iemands fysieke of mentale uitputting: Na het lange verslag slaapt hij, hij ziet er afgewerkt uit. In sport of verslaggeving kan afgewerkt betekenen dat een tegenstander definitief is uitgeschakeld of verslagen.

Voor- en nadelen ten opzichte van verwante termen: Afgewerkt is vaak synoniem aan afgerond of voltooid, maar kan sterker de nadruk leggen op de voltooiing of de beëindiging. Het woord verschilt van afgezaken of afgemaakt in gevoelswaarde en nuance, waarbij afmaken doorgaans directer op een dodelijke of vernietigende handeling wijst.

Zie ook: afgerond, klaar, voltooid, afwerken, afgewerkt project.