plaklaag

Een plaklaag is een dunne, aan een onderliggende oppervlak hechtende film die ontstaat door deposition, adsorptie of chemische reacties. Plaklagen komen voor op tal van materialen en hebben doorgaans een dikte van nanometer tot micrometerorde. Ze kunnen een beschermende of juist storende rol vervullen, afhankelijk van samenstelling, hechting en omgeving.

De vormen en oorzaken variëren: chemische of fysische deposition (zoals oxidevorming, electroplating, PVD/CVD), adsorptie van kleinmoleculaire verbindingen uit de atmosfeer, of de aanwezigheid van verontreinigingen en afzettingen tijdens verwerking. Een plaklaag kan chemisch actief zijn of passief, en kan structuur en uiterlijk van het oppervlak veranderen.

Belangrijke eigenschappen zijn samenstelling, dikte, uniformiteit, hechting aan het substraat, porositeit en stabiliteit onder operationele omstandigheden. In de industrie kan een plaklaag een gewenste functie hebben (bescherming tegen corrosie, temperatuurovergang, of verbetering van wrijving en slijtage) of ongewenst zijn (verontreiniging, interdiffusie of elektrisch storende lagen).

Veelvoorkomende voorbeelden zijn oxidelagen op metalen, passiveringslagen op roestvast staal, of polymeren en keramische coatings op onderdelen. In de halfgeleidertechniek spelen plaklagen een cruciale rol als resist- en isolatielagens, terwijl in de autosport en bouwsector plaklagen vaak onderdeel zijn van oppervlaktetechnologie.

Analytisch onderzoek naar plaklagen omvat onder meer elektronenmicroscopie (SEM/TEM), spectroscopische methoden (XPS/EDS), ellipsometrie, röntgen diffractie en profilometrie om dikte, samenstelling, continuïteit en hechting te bepalen.