operatietypen

Operatietypen verwijst naar de verschillende soorten chirurgische ingrepen die in de gezondheidszorg worden uitgevoerd. Ze bestaan om planning, communicatie en besluitvorming te vergemakkelijken, en kunnen op verschillende assen worden ingedeeld, afhankelijk van context en doel.

Een veelgebruikte indeling is op basis van invasiviteit. Open chirurgie houdt in dat een operatie via een grotere snee wordt uitgevoerd. Minimaal invasieve technieken zoals laparoscopie, thoracoscopie en endoscopie gebruiken kleine ingrepen via instrumenten of natuurlijke openingen. Robotgeassisteerde operaties vormen een aanvullende vorm van minimaal invasieve chirurgie. Percuute procedures, uitgevoerd via huid of slijmvliezen met naalden of katheters, vormen een aparte categorie binnen dit spectrum.

Een tweede indeling is naar doel of indicatie: diagnostisch (om duidelijkheid te krijgen over een aandoening), therapeutisch (om een ziekte te behandelen), palliatief (gericht op symptoomverlichting wanneer genezing niet mogelijk is) en reconstructief of aanvullend (herstellen van structuur en functie na schade of ziekte).

Ook wordt onderscheid gemaakt naar setting en urgentie: elektieve (zorgvuldige planning, meestal poliklinisch of kortdurend verblijf) versus spoed/urgente operaties (onder druk van aanhoudende symptomen of complicaties). Daarnaast spelen anesthesie en revalidatie vaak een rol: algemene, regionale of lokale anesthesie; en opname- of poliklinische nazorg.

Voorbeelden zijn onder meer een open cholecystectomie en een laparoscopische appendectomie (beide therapeutisch, minimaal invasief in veel gevallen), endoscopische polypectomie (diagnostisch en therapeutisch), en reconstructieve operaties zoals herstellende ingrepen na letsel. De exacte classificatie kan per land en ziekenhuis verschillen.