onresponsieve

Onresponsieve is een medische term die wordt gebruikt om een toestand te beschrijven waarin iemand niet reageert op prikkels uit de omgeving en meestal geen gehoor geeft aan opdrachten. In de kliniek verwijst het vaak naar een verminderd of afwezig reageringsvermogen van de hersenen. De term kan betrekking hebben op een tijdelijk of langdurig gebrek aan reactie, bijvoorbeeld na ernstige hersenschade, coma of diepe anesthesie.

Gradaties van onresponsiviteit bestaan. Sommige personen reageren nog op pijnprikkels maar niet op gesproken commando's; anderen tonen geen enkele reactie. Het is belangrijk om onresponsiviteit te onderscheiden van slaap of milde verwardheid. In de medische bewaking wordt vaak gesproken over het bewustzijnsniveau, met verwijzingen naar coma, stupeur en lethargie.

Oorzaken van onresponsiviteit zijn onder meer traumatisch hersenletsel, beroerte, zuurstoftekort, intoxicatie (alcohol of drugs), metabole verstoringen (zoals ernstige hypo- of hyperglykemie), en effecten van medicijnen of anesthesie. Ook complicaties van infecties of ernstige orgaanfalen kunnen leiden tot onresponsiviteit.

Beoordeling vindt in eerste instantie plaats volgens de ABCDE-prioriteiten: airway, breathing en circulation, gevolgd door een neurologisch onderzoek. Veelgebruikte instrumenten zijn de Glasgow Coma Scale (GCS) en snelle beoordelingen zoals AVPU. Verder onderzoek omvat beeldvorming (CT- of MRI-scan) en bloedonderzoek, afhankelijk van de verdenking op oorzaken. Monitoring en often intensieve zorg zijn meestal noodzakelijk in de acute fase.

Behandeling richt zich op stabilisatie en het behandelen van reversibele oorzaken, met ondersteuning van vitale functies en toediening van passende therapie. In sommige gevallen kan reversie bij specifieke toxische oorzaken (bijvoorbeeld naloxon bij opioïde-overdosering) worden toegepast. De prognose varieert sterk met oorzaak, duur van onresponsiviteit en snelle, gerichte behandeling.

Zie ook: coma, stupeur, bewustzijnsstoornis, Glasgow Coma Scale.