naviculair

Naviculair is een bijvoeglijk naamwoord dat aangeeft dat iets betrekking heeft op het naviculaire bot of aan het naviculaire gebied verwant is. In de medische context verwijst het meestal naar het naviculaire bot in de voet, een van de tarsale botten in de mediale zijde van de middenvoet.

Anatomie en ligging

Het os naviculare ligt tussen het proximale vlak van de talus (enkelbot) en de drie cuneiforme botten distaal. Het vormt samen met het talus en de cuneiformes een belangrijk onderdeel van de middenvoet en ondersteunt de vorming van de medioplantaire voetboog. Aan de plantaire zijde bevindt zich een tuberositas, waar ligamenten en pezen aanhechten. Het naviculare bot draagt bij aan meerdere gewrichten in de voet en speelt een rol bij het verdelen van gewicht en beweging.

Klinische relevantie

Naviculair letsel omvat onder andere fracturen en stressfracturen, die vooral bij sporters kunnen voorkomen door herhaalde belasting of direct trauma. Symptomen zijn meestal pijn aan de binnenzijde van de voet en mogelijk zwelling. Diagnostiek gebeurt met radiografie, often aangevuld met MRI of CT om beschadigingen en de botstatus beter in beeld te brengen. Behandeling varieert van immobilisatie en revalidatie bij niet-displaceerde fracturen tot chirurgische fixatie bij verplaatste letsels. In kinderen kan Kohler’s ziekte voorkomen, een aandoening die gepaard gaat met avasculaire necrose van het naviculaire bot en pijnklachten.

Equine context

In de veterinaire geneeskunde speelt het naviculair bot ook een rol bij paarden, waar naviculaire ziekte kan leiden tot chronische voetzicht- of beenpijn. Behandeling omvat rust, aanpassingen in hoefbelasting, medicatie en soms chirurgie.

Etymologie

Navicularis betekent botvormig als een boot (naviculaire bot wordt zo genoemd vanwege de vaat- of vaartuigachtige vorm).