monocytenmacrofagen

Monocytenmacrofagen vormen een centrale groep fagocytische cellen van het immuunsysteem, waarbij monocyten en macrofagen samen een belangrijke rol spelen. Monocyten zijn circulerende witte bloedcellen die in het beenmerg uit hematopoëtische stamcellen ontstaan. Bij weefselinvasie migreren ze naar weefsels waar ze differentiëren tot macrofagen. Macrofagen zijn in thuisweefsels aanwezige fagocyten die ook functioneren als antigen-presenterende cellen en regelaars van ontstekingsreacties en weefselherstel. Sommige macrofagen in organen zoals lever, hersenen en longen hebben embryo-origin en kunnen in het weefsel zelf vernieuwen.

Ontwikkeling en differentiatie. Monocyten ontstaan in het beenmerg als voorlopers van de myeloïde lijn en circuleren in het bloed. Na migratie naar weefsels differentiëren ze verder tot macrofagen of dendritische cellen. In sommige weefsels blijven macrofagen embryo-origin ontstaan en vernieuwen ze zich lokaal, terwijl andere macrofagen vooral uit monocyten worden aangetrokken tijdens ontstekingen.

Functie en variatie. Macrofagen fagocytteren pathogenen, dood weefsel en celresten, ruimen apoptotische cellen en onderhoud weefselhomeostase. Ze presenteren antigenen aan T-cellen en scheiden cytokinen uit die de ontstekingsreactie reguleren. De functie van macrofagen is contextafhankelijk: een pro-inflammatoire (M1-achtige) toestand kan optreden bij infectie of IFN-γ/LPS, terwijl een alternatieve (M2-achtige) toestand bijdraagt aan weefselherstel en remming van ontsteking. Markers variëren per subset en per weefsel; klassieke monocyten zijn doorgaans CD14++ CD16-, niet-klassieke monocyten CD14+ CD16++, en macrofagen vertonen afhankelijk van de weefselspecifieke omgeving verschillende antigenen.

Implicaties en klinische relevantie. Monocyten en macrofagen zijn betrokken bij infectieziekten, inflammatoire aandoeningen zoals atherosclerose, en tumormicro-omgevingen. Door hun rol als antigen-presenterende cellen en sleutelregelaars van ontsteking zijn ze zowel onderzoeksobject als potentieel doelwit voor therapieën en biomarkers.