mineraalseteks

Mineraalseteks is een term die in sommige Nederlandstalige bronnen voorkomt als vertaling of afgeleid begrip van het Engelse mineral assemblage of paragenese. In de standaard mineralogische literatuur is de term niet wijdverspreid. Desondanks kan het concept nuttig zijn om de groep mineralen die gelijktijdig in een gesteente voorkomen te beschrijven en de condities waaronder ze ontstaan te begrijpen.

Definitie: Een mineraalseteks is de combinatie van mineralen die gelijktijdig in een gesteente voorkomen en de verhoudingen waarin zij voorkomen representeren de paragenese van het gesteente. Deze assemblage geeft aanwijzingen over de vormings- of transformatieomstandigheden, zoals temperatuur, druk en chemische omgeving.

Ontstaanswijze en betekenis: Mineralenassemblages kunnen primair ontstaan door kristallisatie uit magma (bij igneuze gesteenten) of secundair door diagenese en metamorfose. Ze worden gebruikt om de wijzigingsgeschiedenis en de P–T-condities te reconstrueren en om de relaties tussen mineralen in een rots te begrijpen.

Indeling en voorbeelden: Voorbeelden van mineraalseteks in verschillende gesteentetypen zijn onder meer graniet met kwarts, plagioklaas en mica; marmer met calciet als hoofdmineraal; schist met chloriet, mica en garnet. Ook ore-assemblages zoals galeniet-sphaleriet-pyriet komen voor in ertslagen. Deze assemblages helpen bij interpretaties van herkomst, tektonische setting en metamorfosegeschiedenis.

Methoden: De samenstelling van mineraalseteks wordt bestudeerd met petrographie onder polarisatielicht en met instrumenten zoals X-ray diffractie (XRD), scanning electron microscopy (SEM-EDS), electron probe microanalysis (EPMA) en Raman-spectroscopie. Het begrip sluit aan bij paragenese en faciesanalyses in de geologie.

Zie ook: mineralenassemblage, paragenese, petrologie, geochemie.