kwaliteitsdimensies

Kwaliteitsdimensies verwijzen naar de verschillende aspecten waarop de kwaliteit van een product, dienst of systeem kan worden beoordeeld. In kwaliteitsmanagement en informatica dienen ze als criterialijst om verwachtingen te definiëren, ontwerpen te sturen en te evalueren.

Het meest gebruikte model voor softwarekwaliteit is ISO/IEC 25010. Volgens dit model bestaat productkwaliteit uit acht kenmerken: functionele geschiktheid, prestatie-efficiëntie, compatibiliteit, bruikbaarheid, betrouwbaarheid, beveiliging, onderhoudbaarheid en draagbaarheid. Hiermee kunnen ontwikkelaars en leveranciers concreet aangeven welke eigenschappen van een systeem belangrijk zijn.

Daarnaast wordt kwaliteit in gebruik beschreven, met kenmerken zoals effectiviteit, efficiëntie, tevredenheid, vrijheid van risico en contextdekking. Deze categorie kijkt naar hoe de gebruiker en de organisatie daadwerkelijk met het product werken in hun specifieke context.

In de praktijk worden kwaliteitsdimensies gebruikt om eisen te vertalen naar meetbare doelen en om systemen te vergelijken. Dit gebeurt met criteria en metrics, evaluatietests en kwaliteitsmodellen; trade-offs worden daarbij vaak gemaakt tussen dimensies zoals bruikbaarheid en beveiliging of capaciteit en onderhoudbaarheid. Het model biedt daarmee een raamwerk voor besluitvorming, toetsing en kwaliteitsverbetering gedurende de levenscyclus van een product of dienst.