kruisend

Kruisend is een Nederlands woord dat fungeert als het tegenwoordig deelwoord van het werkwoord kruisen, wat betekenen heeft: kruisen of intersecteren. Het kan als bijvoeglijk naamwoord of als zelfstandig naamwoordelijk deelwoord dienen en beschrijft doorgaans iets dat zich beweegt of bevindt in de richting van een kruising, of twee elementen die elkaar kruisen.

Etymologie en grammaticale functies: kruis is de basis, met het suffix -end om een actief deelwoord te vormen. Als zelfstandig deelwoord kan kruisend verwijzen naar een actie die op dat moment plaatsvindt, terwijl het als bijvoeglijk naamwoord attributief of predicatief gebruikt kan worden, bijvoorbeeld bij kruisende lijnen of kruisend verkeer. In bredere zin verschijnt kruisend vaak in technische of descriptieve taal om patronen of bewegingen te karakteriseren die elkaar kruisen.

Gebruik en voorbeelden:

- Twee wegen kruisen elkaar op dit punt, waardoor een kruispunt ontstaat.

- In het patroon ontstaan kruisende lijnen die een ruitvorm vormen.

- Het verkeer op het kruispunt omvat kruisend verkeer dat moet wachten tot de situatie veilig is.

Relaties en verwante termen: kruisen verwijst naar het werkwoord zelf (het handelen van het elkaar kruisen), kruis, kruisiging en kruisingsvormen zijn verwante morfologische opties. Het woord kruisend komt vooral voor in beschrijvende teksten, beschrijvingen van geometrische of verkeerssituaties en in wetenschappelijke of technische contexten where intersecting elementen centraal staan.

Zie ook: kruisen, kruisings, kruis (naamwoord), kruispatroon.