kruispunt

A kruispunt is het punt waar twee of meer wegen samenkomen en verkeer van verschillende kanten elkaar kruist. Het vormt een essentieel element van het wegennet en brengt de verschillende verkeersstromen bij elkaar, waarbij bestuurders, voetgangers en fietsers hun bewegingen op elkaar afstemmen. De term is Nederlands en is afgeleid van kruisen en punt.

Kruispunten komen in verschillende vormen voor. Het T-kruispunt ontstaat wanneer een weg op een ander vervolgt zonder door te lopen. Een kruisende kruispunt heeft vier takken die elkaar snijden. Minder gebruikelijk zijn Y-kruispunten en andere asymmetrische varianten. Daarnaast bestaan kruispunten die gereguleerd zijn met verkeerslichten, en ongereguleerde kruispunten waar voorrang, stoppen of verlenen van voorrang geregeld wordt via borden en markeringen. Een rotonde is een speciale soort kruispunt waarbij verkeer rond een centraal eiland draait.

Verkeersregels bij kruispunten worden bepaald door expliciete borden en markeringen, en door algemene verkeersregels. In ongereguleerde kruispunten geldt doorgaans een basisregel voor voorrang die wordt aangegeven door verkeersborden zoals voorrang verlenen, stop of voorrang bij kruispunt. Bij kruispunten met verkeerslichten regelt het signaal welke bewegingen mogelijk zijn. Pedestrian- en fietsersvoorzieningen moeten aanwezig zijn, en in stedelijke omgevingen wordt vaak extra aandacht besteed aan zichtlijnen, oversteekplaatsen en veilige bochtbewegingen.

Ontwerp en veiligheid zijn centrale aspecten van kruispunten. Goede zichtbaarheid, geschikte afstands- en bochtverhoudingen, duidelijke markeringen en voldoende verlichting dragen bij aan een vlot en veilig verkeer. Door de juiste combinatie van vorm, toezicht en bebording vervullen kruispunten een cruciale rol in de mobiliteit en bereikbaarheid van een gebied.