koolstofopvang

Koolstofopvang is een verzamelterm voor technologieën en processen die koolstofdioxide (CO2) uit emissies of uit de omgeving afvangen en voorkomen dat het in de atmosfeer terechtkomt. Het doel is emissiereductie en het mogelijk maken van decarbonisatie in sectoren waar elektrificatie niet direct alle emissies kan stoppen. Koolstofafvang vindt meestal plaats bij bronnen zoals krachtcentrales, industrie en raffinaderijen, maar ook via directe luchtafvang (direct air capture, DAC).

Er zijn verschillende afvangmethoden. Bij post-combustion wordt CO2 uit de rookgassen gehaald nadat de brandstof is verbrand; bij pre-combustion wordt CO2 afgescheiden voordat de brandstof volledig verbrandt wordt; bij oxyfuel-verbranding ontstaat vrijwel zuivere CO2 door verbranding in zuivere zuurstof. DAC-t technieken halen CO2 rechtstreeks uit de omgevingslucht. Na afvang wordt de CO2 gecomprimeerd voor transport en opslag.

Transport vindt meestal via ondergrondse pijpleidingen, maar kan ook per schip plaatsvinden. Opslag gebeurt in geologische formaties zoals lege olie- of gasvelden en diep oplopende zoute waterlagen (saline aquifers). Monitoring, verificatie en langetermijnbeheer zijn cruciaal om lekkages vroegtijdig op te sporen en aansprakelijkheid te beheren.

Utilisatie van CO2, oftewel CCUS (carbon capture, utilization, storage), omvat hergebruik in chemische processen of voor versterkte olieopname (EOR). In veel projecten blijft opslag primair, terwijl toepassing nog kleinschalig groeit.

Internationaal is CCS CCUS in verschillende landen in ontwikkeling met pilots en demonstraties. Uitdagingen zijn hoge kosten, energiebehoefte, langetermijnverantwoordelijkheid en publieke acceptatie. Desondanks wordt CCS(CCUS) beschouwd als een potentiële instrument in pathway naar decarbonisatie.