afgescheiden

Afgescheiden is het voltooid deelwoord van het werkwoord afscheiden en wordt in het Nederlands zowel als bijvoeglijk naamwoord als zelfstandig naamwoord gebruikt. Als werkwoordsvorm duidt het op een handeling die is uitgevoerd: iets is afgescheiden van iets anders, of iemand is afgescheiden van een groep of plaats.

In het dagelijks taalgebruik heeft afgezonderd doorgaans de betekenis van verwijderd, apart gezet of gescheiden. Je hoort bijvoorbeeld dat iemand “afgescheiden van de groep staat” of dat spullen “afgescheiden zijn van het hoofdgebouw” om ze apart op te bergen. Ook kan het verwijzen naar isolatie of apart blijven in sociale of administratieve zin.

In de wetenschappelijke en medische zin wordt afgescheiden vooral verbonden met afscheiding door organismen of klieren. In de biologie en geneeskunde verwijst afgescheiden naar stoffen die door cellen of klieren worden geproduceerd en afgegeven, zoals hormonen of slijm. Een hormoon wordt bijvoorbeeld door een klier afgescheiden; zo wordt duidelijk onderscheid gemaakt tussen wat binnen in het lichaam wordt gemaakt en wat naar buiten of naar andere delen van het lichaam wordt gebracht. Het werkwoord kan ook worden gebruikt om het proces van scheiden of extraheren te beschrijven, bijvoorbeeld chemische scheiden of filtratie, waarbij componenten uit een mengsel worden gehaald.

Het verwante zelfstandig naamwoord afscheiding verwijst naar het proces zelf of naar de resulterende stof of toestand, zoals een afscheiding van water uit een verbinding of de afscheiding van melk door een melkklier. De term heeft daarmee zowel algemene als specialistische toepassingen.