klimaatbeleid

Klimaatbeleid is een verzamelnaam voor beleid en maatregelen die bedoeld zijn om de uitstoot van broeikasgassen te beperken en de kwetsbaarheid van samenlevingen voor klimaatverandering te verminderen. Het omvat zowel mitigatie (verminderen van emissies) als adaptatie (aanpassen aan de gevolgen).

Mitigatie omvat onder meer energietransitie naar schone bronnen, energiebesparing, transport- en industrienormen en economische prikkels. Instrumenten zijn regulerende maatregelen zoals emissienormen en bouw- en voertuignormen; marktgebaseerde instrumenten zoals koolstofprijzen of emissiehandel; subsidies en fiscale prikkels voor hernieuwbare energie, energie-efficiëntie en onderzoek en innovatie. Land- en stedelijke planning spelen ook een rol, net als landgebruik en bos- en natte-gebiedmanagement.

Adaptatie omvat maatregelen om kwetsbaarheden te verminderen, zoals waterbeheer, dijkbewaking, klimaatbestendige infrastructuur, hittebestendige gebouwen en landbouwaanpassingen. Beleidsplanning gaat vaak uit van lange-termijn doelen en integraal beleid across sectoren zoals energie, vervoer, landbouw en woningbouw.

Belangrijke actoren zijn overheden op nationaal, regionaal en lokaal niveau, bedrijven, financiële instellingen, maatschappelijke organisaties en onderzoekers. Klimaatbeleid opereert binnen een internationale context, met verdragen zoals het Verdrag van Parijs en de samenwerking binnen de Europese Unie (EU Green Deal, nationale energiet en klimaatplannen).

Effectiviteit wordt gemeten aan de hand van voortgang op emissiereducties, naleving van doelstellingen en de mate van aanpassing aan de gevolgen. Uitdagingen omvatten kosten, economische en sociale gevolgen, distributieve effecten van de transitie en de noodzaak voor technologische innovatie en internationaal overleg. Een evenwichtig klimaatbeleid streeft naar snelle, haalbare reducties in combinatie met gelijke verdeling van lasten en kansen.