kapitaalbeschikbaarheid

Kapitaalbeschikbaarheid is de mate waarin huishoudens, bedrijven en openbare instellingen in staat zijn financiële middelen te verkrijgen voor uitgaven en investeringen. Het beschrijft de toegankelijkheid en kostprijs van financiering via banken, kapitaalmarkten en andere bronnen en geeft een beeld van hoe gemakkelijk geld beschikbaar is onder de huidige voorwaarden.

Deze beschikbaarheid wordt beïnvloed door factoren zoals monetair beleid en de gezondheid van het banksysteem, de diepte en liquiditeit van de financiële markten, en de risico- en rendementvoorkeur van investeerders. Ook regels en toezicht, kredietwaardigheid van aanvragers, waarborstellingen en macro-economische stabiliteit spelen een rol. In tijden van stress kan kapitaalbeschikbaarheid dalen door hogere rentes, strengere kredietvoorwaarden en verminderde investor appetite.

Indicatoren omvatten kredietgroei en kredietvoorwaarden, leen- en hypotheekrentes, spreads op leningen, financiële condities-indexen, de hoeveelheid uitgegeven schuldfinanciering en de liquiditeitsposities van banken. Voor bedrijven gaat het om beschikbaarheid van vreemd vermogen en eigen vermogen; voor huishoudens om de toegang tot consumentenkrediet en hypotheken. Ook de toegankelijkheid van krediet kan per sector verschillen.

Invloedrijk is kapitaalbeschikbaarheid voor economische activiteit: een grotere beschikbaarheid stimuleert investeringen, innovatie en groei, terwijl krappe markten investeringen kunnen remmen en de productiviteitsgroei kunnen drukken. Het beïnvloedt bovendien de financieringsmix, het hefboomeffect en het risicoprofiel van bedrijven, evenals de woningmarkt en de consumptie van huishoudens.

In beleidsverband kunnen centrale banken en regeringen kapitaalbeschikbaarheid beïnvloeden via monetair en macroprudentieel beleid, garanties, publiek-private investeringsprogramma’s en maatregelen die toegang tot langlopend kapitaal vergroten. Het onderscheidt zich van kapitaalinvesteringen en kapitaalstock, doordat het primair gaat om toegankelijkheid en kosten van financiering, niet om de actuele hoeveelheid geïnvesteerd geld.