macroprudentieel

Macroprudentieel beleid is een samenhangend kader van maatregelen dat gericht is op de stabiliteit van het financiële systeem als geheel, in tegenstelling tot microprudentieel toezicht op individuele instellingen. Het richt zich op systeemrisico’s die voortkomen uit onderlinge verwevenheid, hefboomwerking en procyclische dynamiek in financieel gedrag en markten. Het doel is de kans en de schade van financiële crises te verkleinen en de overdracht van schokken naar de bredere economie te dempen.

Instrumenten van macroprudentieel beleid omvatten kapitaal- en liquiditeitsregels die meebewegen met het risicoprofiel van het systeem. Voorbeelden zijn de countercyclical capital buffer (CCB), die banken extra kapitaal laten aanhouden in goede tijden voor gebruik in een neergang; de systemic risk buffer (SyRB) voor sectorspecifieke of algemene systeemrisico’s; en kapitaalsverhogingen voor wereldwijd systeemrelevante banken (G-SIBs). Daarnaast kunnen sectorale kapitaaleisen, leverage- en kredietregels, en dynamische provisioning worden ingezet om kredietcycli te dempen. Ook regelmatige systeemrisico-analyses en stresstesten maken onderdeel uit van het beleid, evenals instrumenten gericht op specifieke risicodragende sectoren zoals vastgoed.

In de Europese Unie wordt macroprudentieel beleid gecoördineerd door de European Systemic Risk Board (ESRB) en uitgevoerd door nationale toezichthouders in samenwerking met de Europese Centrale Bank, onder de kaders van CRD en CRR. De inzet en calibratie van instrumenten variëren per jurisdictie en door de tijd heen, afhankelijk van de waargenomen risico’s en beleidsmandaten.

Uitdagingen zijn onder meer tijdige identificatie van systeemrisico’s, calibratie zodat kredietverlening niet onnodig beperkt wordt, en toezicht op grensoverschrijdende spillovers. Goed functionerend macroprudentieel beleid vereist voortdurende coördinatie met monetair beleid en duidelijk afstemming op economische omstandigheden.