installatieautomaten

Installatieautomaten is een Nederlandse term voor beschermende schakelaars die in elektrische installaties automatisch een circuit onderbreken wanneer ongebruikelijke stroom optreedt, zoals bij overbelasting of kortsluiting. In de praktijk verwijst de term het vaak naar de stroomonderbrekers (MCB) die in een verdeelkast zijn geplaatst om bedrading en aangesloten apparaten te beschermen. Ze dragen bij aan de veiligheid door tijdig de stroom af te sluiten en zo schade, brandgevaar en elektrische schokken te voorkomen.

Installatieautomaten komen in verschillende vormen, waaronder enkelpolige, tweepolige en meervoudige apparaten, geschikt voor 1-fase of 3-fase installaties. Ze hebben een nominale stroom In (bijv. 6 A, 10 A, 16 A, 20 A) en een kortsluitingsbelasting Icn (bijv. 6 kA, 10 kA, 16 kA), wat aangeeft bij welk fault de automatische uitschakeling veilig plaatsvindt. Daarnaast kennen ze tripping characteristics (type B, C of D) die aangeven hoe snel ze reageren op overstroom. Ze beschermen verschillende circuits zoals verlichting, stopcontacten of vaste lasten; voor circuits met motoren of hoge inrush kan een type C- of D-automaat geschikt zijn.

Hoewel installatieautomaten vooral bescherming tegen overbelasting bieden, worden in veel installaties ook aardlekschakelaars toegepast voor bescherming tegen aardlekken. Sommige apparaten combineren beide functies in één unit (RCBO). In een gemiddelde woning bevinden zich meerdere installatieautomaten in de verdeelkast, samen met de hoofdschakelaar en, indien aanwezig, aardlekbescherming. Ze moeten correct worden gedimensioneerd voor elke kring en door een erkend elektricien worden geïnstalleerd om aan de lokale voorschriften te voldoen.

Onderhoud omvat periodieke inspectie, controle op goede labeling en functionele checks waar mogelijk. Vervanging is noodzakelijk bij beschadiging of verslechterde tripping betrouwbaarheid. De normen voor installatieautomaten variëren per land maar sluiten doorgaans EN-normen voor MCB’s en aanverwante installatienormen in.