inkomstencapaciteit
Inkomstencapaciteit is het maximale niveau van inkomen dat een persoon, huishouden of economie onder normale omstandigheden kan realiseren, gegeven huidige vaardigheden, gezondheid en marktomstandigheden. Het onderscheidt potentieel verdiensten van het werkelijke inkomen, dat kan worden belemmerd door werkloosheid, deeltijdwerk, discriminatie of beleidsmaatregelen.
Determinanten van inkomstencapaciteit zijn onder meer:
- Humaan kapitaal: opleiding, training, ervaring en vaardigheden die de productiviteit beïnvloeden.
- Gezondheid en demografie: leeftijd, gezondheidstoestand en arbeidsvermogen.
- Arbeidsmarkt: vraag naar vaardigheden, loonontwikkelingen en mobiliteit.
- Institutionele context: loon- en belastingsbeleid, sociale zekerheid en stakings- of cao-afspraken.
- Fysiek kapitaal en technologie: productiviteitsniveau en automatisering.
- Schattingen gebeuren vaak via econometrische modellen die potentiële verdiensten voorspellen op basis van kenmerken, soms aangeduid
- Kan worden aangewend op individueel, huishoudelijk, regionaal of groepsniveau, bijvoorbeeld per opleidingsniveau of leeftijdsgroep.
- Vergelijkingen en analyses van inkomstencapaciteit dienen beleidsdoeleinden, zoals het beoordelen van sociale bescherming, arbeidsmarktinterventies en langetermijnwelvaart.
- Schattingen hangen af van aannames over toekomstige marktomstandigheden.
- Gezondheidsveranderingen, discriminatie en beleidswijzigingen kunnen zowel potentiële als werkelijke inkomsten beïnvloeden.
Voorbeelden illustreren het verschil tussen potentieel en realiteit: iemand met universitair onderwijs en goede gezondheid heeft