Arbeidsmarkt

De arbeidsmarkt is het geheel van processen, instellingen en actoren waarmee werkzoekenden en werkgevers elkaar ontmoeten om arbeid tegen loon te ruilen. Het loon fungeert als prijs op de arbeidsmarkt en wordt bepaald door vraag naar arbeid door werkgevers en aanbod van arbeid door werknemers, afhankelijk van vaardigheden, ervaring en arbeidsvoorwaarden. Het streven is een zo goed mogelijke match tussen vacatures en sollicitanten, onder invloed van regionale en sectorale verschillen.

Belangrijke actoren zijn werkzoekenden, werkgevers, vakbonden, wervings- en re-integratie-instellingen, onderwijsinstellingen en de overheid. De arbeidsmarkt kan worden onderverdeeld naar sectoren, beroepen en contractvormen, zoals fulltime, parttime en tijdelijke arbeid. De markt kent functies zoals allocatie van arbeid, bepaling van lonen, signalering van vaardigheden en het faciliteren van matchingsprocessen.

Werkloosheid kan frictie-, structurele- en conjuncturele aard hebben. De dynamiek wordt beïnvloed door economische groei, technologische veranderingen, migratie en scholingsniveaus. Beleidsinstrumenten bestaan uit actief arbeidsmarktbeleid (bijscholing en re-integratie), sociale zekerheid, uitkeringen en regelgeving, evenals loonvorming via collectieve arbeidsovereenkomsten en, waar relevant, stimulering van mobiliteit.

In Nederland zijn CAO’s, flexicurity en een relatief uitgebreide sociale zekerheidsketen kenmerkend. Organisaties zoals UWV en CBS leveren gegevens over werkgelegenheid, werkloosheid en vacatures, die beleid en onderzoek informeren.