Werkloosheid

Werkloosheid is de toestand waarin personen die beschikbaar en bereid zijn te werken geen betaalde arbeid hebben en actief naar werk zoeken. Het begrip geldt voor mensen die net de arbeidsmarkt betreden, maar ook voor wie zijn baan verliest of niet snel een nieuwe baan vindt.

De werkloosheidsgraad is het aandeel van de beroepsbevolking dat werkloos is. In Nederland meet het CBS dit volgens de ILO-definitie via het Arbeidskrachtenonderzoek (AKO). De cijfers worden meestal per kwartaal gepubliceerd en vergeleken met Europese gemiddelden.

Er bestaan verschillende vormen van werkloosheid. Conjuncturele werkloosheid ontstaat door economische tegenwind, terwijl structurele werkloosheid voortkomt uit een mismatch tussen vaardigheden en vacatures. Frictiewerkloosheid is vaak tijdelijk en treedt op bij transities tussen banen. Met name jongeren ervaren soms een hoger werkloosheidspercentage vanwege minder werkervaring en de onderwijsfase.

Oorzaken van werkloosheid variëren en omvatten economische neergang, technologische veranderingen en verschuivingen tussen sectoren, evenals demografische factoren en regionale verschillen. Langdurige werkloosheid kan leiden tot inkomensverlies, verhoogd risico op armoede en maatschappelijke uitsluiting, en beïnvloedt de algehele economische activiteit.

Beleid tegen werkloosheid richt zich op inkomensondersteuning via werkloosheidsuitkeringen en op activering: re-integratie, scholing en subsidies voor werkgevers. In Nederland spelen UWV en gemeenten een centrale rol bij de uitbetaling van WW en het koppelen van vacatures aan werkzoekenden.