inkomstenbelastingstelsel

Inkomstenbelastingstelsel is het systeem waarmee de inkomsten van individuen (en vaak huishoudens) worden belast. Het doel is de financiering van overheidsuitgaven en, in veel gevallen, het herverdelen van inkomen. Het stelsel kan deel uitmaken van een breder systeem van directe belastingen en sociale premies en varieert per land in omvang en uitvoering.

Kernpunten van een inkomstenbelastingstelsel zijn de fiscale basis, de tariefstructuur, vrijstellingen, aftrekposten en belastingkredieten. De belastingdruk wordt berekend over het belastbaar inkomen, dat ontstaat nadat bruto-inkomsten zijn verminderd met aftrekposten en vrijstellingen. Tarieven zijn doorgaans progressief: lagere inkomens betalen een lager percentage dan hogere inkomens. Veel systemen zetten inkomsten uiteen in verschillende categorieën of bandbreedtes waarop aparte tarieven van toepassing zijn, en sommige combineren loonheffing bij de bron met een jaarlijkse aangifte.

Aftrekposten en kredieten verminderen de uiteindelijk verschuldigde belasting en zijn vaak persoonsgebonden. Voorbeelden zijn algemene heffingskortingen en specifieke aftrekposten voor kosten die verband houden met werk, studie of woning, evenals giften. De specifieke posten en hun aantallen variëren per land en jurisdictie.

Administratie en uitvoering: de overheid heft de belasting via aangifte of automatische berekening, met termijnen, naheffing en mogelijke sancties bij niet-naleving. Belastingplichtigen kunnen bezwaar maken tegen een aanslag en, in grensoverschrijdende situaties, kunnen verdragen ter voorkoming van dubbele belasting toepassing vinden op inkomsten uit buitenland.