belastingdruk

Belastingdruk verwijst in het algemeen naar de omvang en impact van belastingen op een economie of op huishoudens. Economisch gezien wordt de belastingdruk vaak uitgedrukt als de belastingontvangsten als aandeel van het bruto binnenlands product (BBP). Daarnaast spreken beleidsmakers soms van de belastingdruk op een gemiddeld huishouden, bijvoorbeeld via het gemiddelde of marginale belastingtarief en de netto-inkomens na belastingen en toeslagen.

Statutarische versus feitelijke druk: Het statutaire tarief is het formele tarief dat geldt, maar de feitelijke druk wordt beïnvloed door fiscale aftrekken, -kortingen, toeslagen en inkomensverdeling, waardoor het effectieve belastingtarief hoger of lager kan uitvallen. Belastingdruk omvat indirecte belastingen (zoals btw en accijnzen) en directe belastingen (inkomstenbelasting, vermogensbelasting) en sociale premies.

Belastingdruk en incidence: De uiteindelijk gedragen last kan verschuiven van de belastingbetaler naar consumenten, werknemers of kapitaalverschaffers, afhankelijk van marktkrachten en de elasticiteiten in productie en arbeid. Ook beleidsmaatregelen zoals transfers en belastingvoordelen spelen een rol bij de uiteindelijke verdeling.

Internationale vergelijking en beleid: Landen verschillen sterk in zowel de hoogte als de samenstelling van de belastingdruk. Regio's met hoge sociale uitgaven hebben vaak een hogere belastingdruk, maar kunnen transfers en publieke diensten afwegen tegen economische prikkels. Een hogere belastingdruk kan inkomsten opleveren voor voorzieningen maar ook prikkels voor werk en investeringen beïnvloeden. Beleidsvragen richten zich op de balans tussen overheidsfinanciering, groei en gelijkheid, met aandacht voor administratieve kosten en uitvoerbaarheid. Bij interpretatie moet men rekening houden met informele activiteiten en fiscale uitgaven.