informatiebehoefte

Informatiebehoefte is de behoefte aan informatie die iemand heeft om een doel te bereiken, onzekerheid te verminderen of een beslissing te nemen. Het ontstaat uit een situatie, kennis, waarden en emoties en kan zowel concreet (zoals cijfers of feiten) als abstract (inzicht in een proces) zijn. De mate en aard van de behoefte worden beïnvloed door de taak, de context, het kennisniveau, tijdsdruk en sociale factoren. Informatiebehoefte kan individueel voorkomen of organisatorisch zijn en kan kortdurend of langdurig zijn.

In informatiekunde geldt informatiebehoefte als de prikkel die het informatiezoekgedrag op gang brengt. Verschillende modellen beschrijven hoe mensen van behoefteherkenning naar formuleren van een zoekvraag, het selecteren van zoekstrategieën, verzamelen, evalueren en uiteindelijk toepassen van informatie gaan. Belangrijke aspecten zijn de doelgerichtheid van de behoefte, de context van het informatievraagstuk en de kwaliteit en relevantie van gevonden informatie.

In de praktijk vormt de informatiebehoefte de basis voor het informatiezoekproces en voor dienstverlening door bibliotheken, onderwijsinstellingen en organisaties. Digitale technologieën hebben de toegang tot informatie vergroot, maar vragen ook om vaardigheden zoals kritisch beoordelen van bronnen, efficiënt zoeken en het selecteren van betrouwbare informatiebronnen.

Toepassingen van het begrip zijn onder meer onderwijs- en leerondersteuning, behoeftegestuurde dienstverlening in bibliotheken en informatiemanagement en besluitvorming in organisaties. Het begrip onderstreept het belang van informatiearchitectuur, metadata en toegankelijke zoekinterfaces om aan verschillende informatiebehoeften te voldoen.

Samengevat is informatiebehoefte het startpunt van het informatieproces: het bepaalt wat voor soort informatie en welke mate van detail nodig is en speelt daarmee een centrale rol in informatiekunde, bibliotheekwetenschap en communicatie.

---