immuuncomplexdeposities

Immuuncomplexdeposities zijn neerslagen van immuuncomplexen in weefsels, meestal opgebouwd uit antigen–antistofcomplexen. Ze ontstaan wanneer antigenen en antistoffen in verhouding samenkomen of wanneer complexen niet adequaat worden verwijderd uit de circulatie, waardoor ze kunnen vastklonteren aan weefsels zoals de glomeruli van de nieren of de wanden van kleine bloedvaten.

De depositie van immuuncomplexen activeert het complement en trekt ontstekingscellen aan, met als gevolg lokale ontsteking en weefselschade. Klinisch kan dit zich uiten als glomerulonefritis, vasculitis met huid- of articulair betrokkenheid, or mogelijk andere orgaanschade, afhankelijk van de locatie en de aandoening die de complexvorming heeft veroorzaakt.

Veelvoorkomende oorzaken zijn onder meer acute postinfectieuze glomerulonefritis na streptokokkeninfectie, systemische lupus erythematodes, cryoglobulinemische vasculitis, serum sickness‑achtige syndromen en IgA‑nefropathie. Diagnosticeren gebeurt met een combinatie van klinische evaluatie, laboratoriumonderzoek en weefselanalyse. Nierbiopsie toont vaak een granulaire immunofluorescentiepatroon met deposities van IgG, IgM en C3 op de glomerulaire basale membraan en in het mesangium (de zogeheten “lumpy‑bumpy” patroon); elektronenselectie kan subepitheliale humps tonen bij postinfectieuze GN. Hypocomplementëmie kan voorkomen, vooral C3, afhankelijk van de aandoening.

Behandeling richt zich op het onderliggende proces en kan bestaan uit behandeling van de infectie, immunosuppressieve therapie bij auto‑immuunziekten, en in specifieke situaties plasmapherese. De prognose varieert sterk en hangt af van de oorzaak, de ernst van de depositie en de respons op therapie.